Therapi Teuluol Swyddogaethol (FFT)

Beth yw e?

Therapi i deuluoedd yw Therapi Teuluol Swyddogaethol (FFT) ar gyfer plant rhwng 10 ac 17 oed a’u teuluoedd. Mae ar gyfer teuluoedd lle mae gwrthdaro rhwng unigolion yn y teulu. Y nod yw ceisio gwella cyfathrebu a pherthnasoedd rhwng aelodau’r teulu.  

Rhaglen weithredol yw FFT dan arweiniad therapyddion cymwys. Mae modd ei defnyddio gyda phlant mewn perygl o ddod ynghlwm wrth drais, troseddau neu gam-drin sylweddau, neu sydd eisoes ynghlwm wrthynt. Fel arfer, mae’r rhaglenni’n darparu sesiynau wythnosol dros gyfnod o 12 wythnos, sydd fel arfer yn cynnwys 12 i 14 sesiwn therapi. Gall hyn amrywio, yn dibynnu ar anghenion y teulu. Fel arfer, mae’r sesiynau hyn yn cael eu cynnal gartref neu mewn ystafell therapi. Yn aml, mae therapyddion yn darparu cymorth ‘allan i oriau’ ac yn ateb galwadau ffôn gan aelodau’r teulu i roi cyngor neu gefnogaeth.

Fel arfer, mae FFT yn cynnwys pum cam:

1. Ymgysylltu â’r plentyn ac aelodau’r teulu a hyrwyddo safbwynt positif, hynny yw, y bydd cymryd rhan yn y rhaglen yn helpu creu deilliannau positif.
2. Helpu aelodau’r teulu i addasu emosiynau negyddol, megis teimlo’n anobeithiol neu weld bai, a gwella cymhelliant i newid ymddygiad.
3. Asesu’r cryfderau a’r problemau ynghlwm wrth y ffordd mae’r teulu’n gweithio ar hyn o bryd.
4. Darparu hyfforddiant pwrpasol i’r plentyn ac aelodau’r teulu, ar sail eu hanghenion penodol. Er enghraifft, sgiliau gwrando, rheoli dicter a goruchwylio fel rhiant.
5. Cyffredinoli sgiliau ac ymddygiad newydd i helpu cynnal newidiadau dros amser. Mae hyn yn cynnwys ymarfer defnyddio sgiliau newydd i berthnasoedd y tu allan i’r cartref, megis gydag ysgolion, sefydliadau cymunedol a gweithwyr proffesiynol eraill.

Mae’r dull yn canolbwyntio ar helpu teuluoedd ddeall yr achosion cyffredinol, sbardunau a chanlyniadau eu hymddygiad, ac yn eu helpu i roi newidiadau positif ar waith. Mae FFT yn awgrymu y dylai gwelliannau wrth gyfathrebu, mewn ymddygiad a chymorth rhwng aelodau’r teulu arwain at leihad o ran anawsterau ymddygiadol a chyfranogiad mewn trosedd neu drais.

Yw e’n effeithiol?

Ar gyfartaledd, mae’n debygol y bydd Therapi Teuluol Swyddogaethol (FFT) yn cael effaith gymedrol ar droseddau treisgar. Fodd bynnag, prin iawn yw’r ymchwil ar FFT ac mae llawer o amrywiaeth o ran deilliannau.

Roedd rhai astudiaethau’n awgrymu bod yr effaith yn uwch, ac eraill yn awgrymu fel arall. Roedd rhai astudiaethau’n dangos mwy o effaith 6 mis i flwyddyn wedi’r rhaglen, ac eraill yn dangos llai o effeithiau deunaw mis wedi’r rhaglen. Mae dwy astudiaeth yn dangos effaith gymedrol ar droseddu wedi dwy flynedd.

Mae’r ymchwil hefyd yn dangos canlyniadau cymysg o ran effaith ar ymddygiad. Mae rhai astudiaethau’n dangos effaith fechan ar anawsterau ymddygiadol 6 mis i flwyddyn wedi’r rhaglen, ac eraill yn dangos effaith gymedrol ar ôl deunaw mis. Mae rhai astudiaethau’n dangos cynnydd bach mewn ymddygiad gwrthgymdeithasol rhwng chwe a deunaw mis wedi diwedd y rhaglen.

Roedd un astudiaeth yn cynnwys plant a phobl ifanc ynghlwm wrth y system gyfiawnder droseddl yn y DU wedi canfod effaith gymedrol ar leihau troseddu.

Pa mor gadarn yw’r dystiolaeth?

Mae gennym hyder isel o ran ein hamcangyfrif o’r effaith gyfartalog ar droseddau treisgar.

Mae ein hyder yn isel gan fod ein hamcangyfrif yn seiliedig ar chwe astudiaeth, ac mae llawer o amrywiaeth yng nghanfyddiadau’r astudiaethau hynny.

Dim ond un o’r chwe astudiaeth a oedd yn rhan o’r sgôr effaith gafodd ei chynnal yn y DU.

Sut gallwch chi ei roi ar waith mewn ffordd effeithiol?

Creu perthynas hygyrch a dibynadwy rhwng y therapydd a’r teulu.  

Mae Therapi Teuluol Swyddogaethol yn dibynnu ar berthynas dda rhwng y teulu a’r therapydd. Mae teuluoedd yn fwy tebygol o ymgysylltu â’r rhaglen pan fo therapyddion yn gweithio mewn ffordd gydweithredol â rhieni, pan maen nhw’n hygyrch i aelodau’r teulu, a phan maen nhw’n gweithio gyda’r un therapydd ar gyfer y rhaglen gyfan.

Paratoi rhanddeiliaid allweddol ar gyfer systemau a phrosesau ychwanegol.

Mae’n bosibl y bydd cynnal rhaglen FFT yn golygu system rheol achosion ychwanegol. Dylid sicrhau amser gyda thimau awdurdodau lleol perthnasol i ddylunio a gweithredu proses sy’n lleihau baich gwaith gweinyddol ychwanegol.

Adnabod a rheoli galw uchel ar wasanaethau gan deuluoedd.

Mae llawer o’r plant, y bobl ifanc a’r teuluoedd sy’n gymwys ar gyfer FFT o bosibl ynghlwm wrth wasanaethau a gweithgareddau eraill, a gallai hyn leihau eu parodrwydd i gymryd rhan. Dylid sicrhau bod cyfathrebu amserol ac effeithiol rhwng teuluoedd, therapyddion, awdurdodau lleol a thimau cyfiawnder ieuenctid, fel bod modd cynlluniau sesiynau sy’n gyfleus i bawb.  

Pa raglenni sydd ar gael?

Faint mae’n gostio?

Ar gyfartaledd, mae’n debygol bod Therapi Teuluol Swyddogaethol yn ddrud.  

Mae’r amcangyfrif hwn yn seiliedig ar raglenni sy’n cynnal 12 i 14 sesiwn, dros gyfnod o dri i chwe mis. Gall y pris amrywio’n sylweddol ar sail anghenion y teulu, lle bydd rhai angen cyn lleied ag wyth awr, ac eraill angen cymaint â 30 awr. Y brif gost ynghlwm wrth y rhaglen yw’r therapydd cymwys, a mân gostau ychwanegol ynghylch deunyddiau wedi’u hargraffu a sesiynau cymorth. Adroddodd y rhaglen Step Change yn Llundain gost gyfartalog o £3,465 y plentyn.   

Prosiectau ac arfarniadau YEF 

Ariannodd YEF astudiaeth beilot o Gangiau Therapi Teuluol Swyddogaethol (FFT-G) dan arweiniad Family Psychology Mutual. Darparwyd cefnogaeth ddwys yn y cartref dros dri i bum mis i bobl ifanc rhwng 10 ac 17 oed oedd mewn perygl o ddod ynghlwm wrth rwydweithiau cyffuriau ffiniau sirol neu gamfanteisio’n droseddol ar blant. Nod y rhaglen oedd gwella diogelwch, lles a sefydlogrwydd teuluoedd a phlant, a lleihau troseddu. Gallwch ddarllen yr arfarniad yma.

Crynodeb o’r Pwnc

• Mae Therapi Teuluol Swyddogaethol (FFT) yn therapi i deuluoedd ar gyfer plant a phobl ifanc rhwng 10 ac 17, a’u teuluoedd. Nod y dull hwn yw lleihau anawsterau ymddygiadol drwy wella cyfathrebu a pherthnasoedd rhwng aelodau’r teulu.
• Ar gyfartaledd, mae Therapi Teuluol Swyddogaethol (FFT) yn debygol o gael effaith gymedrol ar droseddau treisgar. Fodd bynnag, mae gennym hyder isel yn yr amcangyfrif hwn gan fod y dystiolaeth ar FFT yn wan, ac mae’r astudiaethau’n dangos canlyniadau cymysg.
• Mae’n bosibl y bydd y plant a’r teuluoedd y mae FFT wedi’i ddylunio ar eu cyfer eisoes ynghlwm wrth wasanaethau a gweithgareddau eraill gydag awdurdodau lleol a gwasanaethau cyfiawnder ieuenctid. Mae parodrwydd i ymgysylltu mewn FFT yn hanfodol i’w lwyddiant, a gellid hwyluso hyn drwy gydlynu apwyntiadau a sicrhau bod therapyddion yn meithrin perthnasoedd da gyda theuluoedd.
• Mae FFT yn ddull drud sy’n cynnwys darpariaeth ddwys dan arweiniad therapydd cymwys.

 Negeseuon Tecawê

• Buddsoddwch mewn darpariaeth dan ofal clinigwyr a chynyddu mynediad i blant sydd eisoes yn ymwneud â thrais neu sydd mewn perygl o wneud hynny, ac i deuluoedd lle ceir gwrthdaro rhwng unigolion yn y teulu.  
• Sicrhewch fod atgyfeiriadau ac asesiadau o angen yn cael eu gwneud yn gyflym. 
• Rhowch strategaethau ar waith i gyrraedd plant a theuluoedd o gymunedau hil leiafrifol a chynnal eu hymroddiad gydol yr ymyrraeth.  
• Sefydlwch brosesau monitro trylwyr er mwyn adnabod a delio ag unrhyw wasanaethau neu ymyriadau sy’n gorgyffwrdd ac sy’n cael eu darparu i’r plant a’r teuluoedd ar y rhaglen Therapi Teulu Gweithredol.  

Dolenni Allanol

Functional Family Therapy Logic Model

Model Rhesymeg wedi’i greu gan Ganolfan Gymorth Atal ar sail Tystiolaeth ac Ymyrryaeth (EPISCenter) ym Mhrifysgol Talaith Penn.

Dadlwythiadau